Banja Luka | 22. 02.2019. god.
Šta je to?
- Sprečavanje i ograničavanje pristupa javnoj kompjuterskoj mreži (DDoS napad - Distributed Denial of service), takođe predstavlja izuzetno složenu kriminalnu aktivnost sa veoma velikim posljedicama koja se u našem krivičnom zakonodavstvu inkriminiše kroz krivično djelo Iznude u vezi sa krivičnim djelom Sprečavanje i ograničavanje pristupa javnoj kompjuterskoj mreži.
- Krivično djelo se vrši na način da se prethodno napravi mreža zaraženih računara (Botnet) koja se kontroliše sa jednog mjesta i usmjerava na žrtvu, kojom prilikom se preopterećuje i onemogućava rad napadnutog računara ili servera i od oštećenog traži iznuda, odnosno određi novčani iznos.
- Kao i kod Ransomware iznuda se najčešće zahtijeva kroz neku od kriptovaluta, najčešće Bitcoin.
- Karakteristika ovog krivičnog djela je da lica koja posjeduju određena tehnička znanja pomoću specijalizovanih softvera prave mreže zaraženih računara koje broje i po nekoliko desetina hiljada računara koje kasnije prodaju ili iznajmljuju izvršiocima krivičnih djela za napad.
- Mreža zaraženih računara se najčešće pravi od velikog broja slabije zaštićenih računara, koji koriste ne licencirane zaštitne programe ili od uređaja kao što su usmjerivači (Router), nadzorne kamere i slični uređaji koji koriste internet.
- U pravilu vlasnici odnosno korisnici računara koji su dio Botnet-a i ne znaju da se njihovi računari koriste za izvršenje krivičnog djela, s obzirom na to da prosječan korisnik računara nije u stanju da primijeti bilo kakve promjene u njegovom radu.
- Kao najčešće žrtve izvršenja ovog krivičnog djela u Republici Srpskoj su preduzeća, određeni mediji i druga pravna lica kojima je za obavljanje svakodnevnog posla neophodna računarska oprema i koji su samim tim pogodniji za iznudu.
- Motiv izvršenja ovog krivičnog djela je isključivo protivpravna imovinska korist dok u jednom dijelu kada su u pitanju mediji ili druga specifična pravna lica kao motiv se javlja i blokada rada bez direktne materijalne koristi.
Kako se zaštititi?
- Ne otvarati e-mail poruke dobijene od nepoznatih pošiljalaca.
- Ne otvarati e-mail poruke koje imaju nepoznate priloge.
- Koristiti originalne i licencirane programe.
- Koristiti i redovno obnavljati antivirusne programe.
- Kontrolisano koristiti prenosnu USB memoriju.
- Angažovati stručna lica za odžavanje informacionih sistema.
- O svim sumnjivim aktivnostima na informacionoj infrastrukturi, obavještavati CERT (Computer Emergency Response Team) odnosno Tim za odgovor na kompjuterske incidente Vlade Republike Srpske.
- Redovno praviti rezervne kopije podataka na odvojene memorijske kapacitete.
Šta ako se desi?
- U što kraćem roku prijaviti u MUP Republike Srpske.
- Angažovati stručna lica za uspostavu sekundarnih telekomunikacionih sistema.
- Ne vršiti uplatu.
- Sačuvati svu e-mail korespodenciju.
- Sačuvati podatke o instrukciji za plaćanje.
