OSNOVNI POKAZATELJI STANJA BEZBJEDNOSTI I AKTIVNOSTI POLICIJE MUP RS U OSAM MJESECI 2008.GODINE
| Banjaluka | Četvrtak, 11. septembar 2008.
Djelovanje Ministarstva unutrašnjih poslova Republike Srpske odvijalo se u okvirima zakonskih nadležnosti i ovlašćenja i u skladu godišnjim Programom rada, Akcionim planom i operativnim planovima, kojima su jasno definisani prioriteti po pojedinim operativnim i drugim oblastima. Ministarstvo je realizovalo programom utvrđene poslove i zadatke i unaprijedilo neke oblasti rada. To potvrđuju statistički i drugi pokazatelji realizovanih aktivnosti iz djelokruga MUP-a, činjenica da je dobra otkrivenost složenijih oblika kriminala, u cjelini zadovoljavajuće stanje javnog reda i mira, uz određene povoljnije trendove u oblasti bezbjednosti saobraćaja na putevima. Naglasak u smislu prioriteta stavljen je i na otkrivanje organizovanog kriminala u svim oblastima kriminaliteta, u prvom redu u privredi, procesu vlasničke transformacije, kod korištenja budžetskih sredstava, krijumčarenje i zloupotrebe opojnih droga, falsifikovanje novca, vrijednosnih i drugih dokumenata, krimumčarenja cigareta i drugih akciznih roba, organizovane krađe i legalizacija kradenih vozila, neriješena ubistva i drugi teški oblici krivičnih djela, kao i ostali oblici nasilnog ugrožavanja koji izazivaju pažnju javnosti i mogu stvarati privid o nezaštićenosti građana i njihove imovine. Zahvaljujući takvoj orijentaciji u ovom periodu je otkriveno i razbijeno više organizovanih kriminalnih grupa na području Republike. Raspoloživi pokazatelji ukazuju da je u osam mjeseci 2008.godine broj krivičnih djela opšteg kriminaliteta približan broju iz prethodnog uporednog perioda. Upoređujući ove pokazatelje sa ranijim periodima, kao i sa podacima nekim susjednih i evropskih zemalja, ovaj procenat se može smatrati povoljnim, iako je došlo do izvjesnog smanjenja stope rasvjetljenosti u odnosu na uporedni period 2007.godine. Evidentirano je 7.746 krivičnih djela opšteg kriminaliteta, što je za 0,5% manje nego za osam mjeseci 2007.godine (7.780), od čega je 5.058 po nepoznatom izvršiocu. Podneseno je 6.887 izvještaja o počinjenim krivičnim djelima i tužilaštvima prijavljena 5.033 lica. Broj izvještaja je gotovo identičan, a prijavljenih lica manji za 12,5% nego u istom periodu 2007.godine. Među prijavljenima je 1.361 povratnik i 486 maloljetnika. Rasvijetljena su 4.694 krivična djela ili 61% od ukupno evidentiranih. Od 5.058 prijavljenih krivičnih djela po nepoznatom izvršiocu rasvijetljeno je 2.006 ili 39,7%, što je nešto manje u odnosu na uporedni period prošle godine. PREGLED OPŠTEG KRIMINALITETA r.b. Opšti kriminalitet I-VIII 2008 I-VIII 2007 % 1. Broj krivičnih djela 7.746 7.780 -0,5 2. Broj izvještaja 6.887 6.890 - 3. Broj prijavljenih lica 5.033 5.752 -12 4. Ukupna rasvijetljenost 60,6 64,2 5. Rasvijetljenost po NN 39,7 43,8 - Prijavljeno je 5.026 krivičnih djela protiv imovine, podnesena 4.653 izvještaja, a prijavljena 2.224 lica. Broj krivičnih djela je veći za 1,7%, izvještaja veći za 2,3%, a broj prijavljenih lica je manji za 15%. Ukupna rasvijetljenost je 42,1%, a po nepoznatom počiniocu 34,7%. Teške krađe bilježe pad za 2,7%, krađe su u porastu za 10,4% i dr. - Prijavljene su krađe 241 motornog vozila, a u istom periodu prošle godine 270 vozila (manje za 29 ili 11%). Od toga je na području CJB Banjaluka ukradeno 110 vozila, Bijeljine 47, Doboja 38, Trebinja 33 i na području CJB Istočno Sarajevo 13 motornih vozila. U Trebinju je samo u januaru otuđeno 21. Operativne akcije provedene u Trebinju evidentno je dala dobre rezultate u pogledu znatnog smanjenja broja otuđenja, ali i zahvatanja složenijih oblika kriminala po ovoj problematici, skopčanih sa lažnim prijavama, prevarama i iznudama. - Razbojništva i razbojničke krađe, nakon pozitivnih trendova u prvom dijelu godine, distigli su prošlogodišnji nivo. Prijavljeno je 111 krivičnih djela, više za tri ili 2,7%, ukupna rasvijetljenost je 47,2%, a po nepoznatom izvršiocu 41,6%. Za izvršenje ovih krivičnih djela tužilaštvima je prijavljeno 79 otkrivenih izvršilaca. - U tri slučaja, razbojništva su izvršena u bankama i osam puta u poštama. Za ovaj period karakteristične su provale u banke i pošte (sedam puta u banke, tri puta u pošte). Osim toga, opljačkano je 229.894 KM poštanskog novca prilikom transporta, a radnik obezbjeđenja u Balkan invest banci u Banjaluci iz sefa je otuđio 1.078.000 KM. Otkriven je i lišen slobode. Ukupna materijalna šteta pričinjena ovim krivičnim djelima u bankama i poštama iznosi 1.404.795 KM. - Prijavljeno je 629 krivičnih djela protiv života i tijela, što je za 15% manje u odnosu na uporedni period. Broj ubistava manji je za 11 ili 48% nego u osam mjeseci 2007. godine. Izvršeno je 12 ubistava, od čega dva nisu rasvijetljena ( Pale, Banjaluka). Rasvijetljena su tri ubistva, počinjena u ranijem periodu. Od 14 ubistava u pokušaju 13 je rasvijetljeno, a osim toga prijavljeno je 450 krivičnih djela tjelesne povrede, 110 teških tjelesnih povreda , devet učestvovanja u tuči i dr. - Registrovana su 42 krivična djela protiv polnog integriteta, od čega 11 silovanja, pet manje u odnosu na isti period 2007.godine. Svi slučajevi su rasvijetljeni i počinioci otkriveni. - Evidentirano je 269 krivičnih djela nasilje u porodici ili porodičnoj zajednici, a tužilaštvima je podneseno 258 izvještaja o počinjenim krivičnim djelima. Prijavljeno je 270 počinilaca. Broj prijavljenih delikata ove vrste je u padu za 4%, što ne mora odražavati stvarno stanje, jer se žrtve još uvijek teško oslobađaju predrasuda u traženju zaštite od nadležnih organa. - Ukupan broj krivičnih djela izazivanje opšte opasnosti (147) manji je za 26 ili 15%, a njihova ukupna rasvijetljenost je 75,5%. Za izvršenje ovih krivičnih djela prijavljeno je 110 počinilaca. Zbog nedozvoljenog korišćenja, držanja ili preprodaje oružja ili ekslozivnih materija izvještaji su podneseni protiv 253 lica. Broj otkrivenih krivičnih djela ove vrste (289) je za 34% više nego u istom periodu 2007.godine. - Otkrivena su 104 krivična djela neovlašćene proizvodnje i stavljanja u promet opojnih droga i 26 omogućavanja uživanja opojnih droga, ukupno 130 krivičnih djela ove oblasti (136 u ranijem periodu), što je za šest djela ili 4% manje. Zbog osnova sumnje da su počinili ova krivična djela podneseno je 127 izvještaja protiv 179 lica. Broj podnesenih izvještaja veći je za šest ili 5%, a broj prijavljenih lica veći za 13 ili 8%. Slučaj u Bijeljini okvalifikovan je kao organizovani kriminal, a izvještajem su zahvaćena 24 počinioca, a nedavnim akcijama, koje su u postupku procesuiranja preko 50 počinilaca. Slobode su lišena 373 lica, a protiv 47 pokrenut prekršajni postupak zbog nezakonitog posjedovanja opojne droge. Zaplijenjeno je - 10.725 grama heroina (više nego za prethodne četiri godine ukupno), - 710 grama kokaina, - 110 grama hašiša, - 55.758 grama marihuane, - 3.028 grama i 299 komada sjemena indijske konoplje, - 589 stabljika indijske konoplje, - 111 komada ekstazija, - 1.269 grama amfetamina. Izvedeno je više operativnih akcija usmjerenih na otkrivanje organizovanih grupa koje se bave neovlaštenom proizvodnjom i prometom opojnih droga. Izdvajamo akcije izvedene u nekoliko navrata na području Bijeljine, Trebinja, Banjaluke, te Istočnog Sarajeva. Ovim akcijama, između ostalog, zahvaćena grupa sa 24 člana u Bijeljini, a njihove kriminalne djelatnosti okvalifikovane su kao organizovani kriminal. Takođe su brojne i dobro organizovane grupe otkrivene i na drugim područjima, Trebinju i Banjaluci. U Bijeljini je zaplijenjeno 2.880 grama heroina, u akcijama u Banjaluci 5.220 grama, a u Trebinju 1.930 grama heroina. Samo u jednoj, zajednički vođenoj akciji sa policijom MUP Hrvatske, u Gradišci je zaplijenjeno 3.309 grama heroina i slobode lišeno lice koje je povezano sa organizovanom grupom u Hrvatskoj. U jednoj akciji u Doboju zaplijenjeno je više od 36 kilograma marihuane, zasadi indijske konoplje nađeni su i uništeni na području Prijedora, Doboja i Bijeljine, u Prijedoru je otkriven nesvakidašnji slučaj, odnosno lice koje je iz Turske, u organizmu, prenijelo 201 paketić sa 230 grama heroina i dr. Zaplijenjene su značajne količine i drugih narkotika, vatrenog oružja, eksploziva i drugog dokaznog materijala koji upućuju na zaključak da se ove grupe bave i drugim kriminalnim aktivnostima, kao što su krađe vozila, iznude, razbojništva i slično. Osim navedenih krivičnih djela opšteg kriminaliteta, otkrivena su i prijavljena 332 falsifikovanja isprave (više za 19%), 171 šumska krađa (manje za 11%), 53 napada na ovlašćeno službeno lice, 19 krivičnih djela sprečavanje službenog lica u vršenju službene radnje, 29 nasilničkih ponašanja, osam izazivanja nacionalne ili vjerske mržnje, razdora ili netrpeljivosti, tri krijumčarenja lica, 15 ratnih zločina itd. Tužilaštvima je podneseno 250 izvještaja o počinjenim krivičnim djelima privrednog kriminala, što je za 23% manje nego u prethodnom periodu, a prijavljena su 353 počinioca. Broj prijavljenih lica manji je za 29%. Otkriveno je 377 krivičnih djela, što je za 19% manje nego u istom periodu 2007. godine. Navedeni podaci ukazuju samo na dio aktivnosti na sprečavanju privrednog kriminala, jer je tužilaštvima dostavljen veći broj predmeta na ocjenu, izvještaja o izvršenim provjerama i drugim naloženim aktivnostima, što bi trebalo rezultirati daljim operativnim aktivnostima, gdje se ocijeni opravd U ovoj godini su aktuelni predmeti vezani za privatizaciju državnog kapitala. U radu je više takvih predmeta, od kojih su u ovom periodu tri dovršena i prijavljena tužilaštvu (do sada je ukupno obrađeno 19 takvih predmeta). Dokumentovanju ovih krivičnih djela u znatnoj mjeri doprinosi i efikasna saradnja sa MUP u Hrvatskoj i Crnoj Gori, zemljama u kojima se nalaze objekti koji su predmet nezakonitog prometovanja. Na osnovu pribavljenih podataka od nadležnih institucija i operativnih provjera na terenu postoje podaci za više takvih slučajeva, od kojih su neki procesuirani, a ostali u fazi provjera i utvrđivanja činjeničnog stanja. Evidentirano je 4.030 prekršaja javnog reda i mira,obrađenih kroz zahtjeve za pokretanje prekršajnog postupka, što je za 14% manje u odnosu na isti period 2007.godine (4.695). U padu je broj narušavanja u kojima je učestvovalo pet i više lica sa 31 na 29 ili 7%. Policijske stanice su podnijele 2.533 zahtjeva za pokretanje prekršajnog postupka protiv 3.996 lica, od kojih 747 recidivista i 229 maloljetnika. Podneseno je 2.705 prekršajnih naloga. Za osam mjeseci 2007.godine ispostavljena su 2.302 prekršajna naloga. Proizilazi da je za prekršaje JRM podneseno ukupno 5.238 zahtjeva i prekršajnih naloga, a u istom periodu prošle godine 5.301 zahtjeva i prekršajnih naloga. Po oba vida je u ovoj godini zahvaćeno 6.701, a u prošloj 7.079 počinilaca prekršaja. Radnici policije su u 312 slučajeva primijenili sredstva sile, u dva slučaja vatrenim oružjem, 15 gumenom palicom, 209 fizičkom snagom, 276 vezivanja lisicama. U istom periodu 2007.godine sredstva sile su primijenjena u 244 slučaja. Evidentirano je 56 napada na ovlašćena službena lica, što je za 19 ili 25% manje nego u istom periodu 2007. godine. Povrijeđeno je 35 policajaca. Uspješno su provedene akcije obezbjeđenja brojnih skupova, posebno onih sa povišenim bezbjednosnim rizikom. Pojačane mjere su preduzimane povodom protestnih okupljanja nakon jednostranog proglašenja nezavisnosti Kosova. Posebno mjesto u tome ima akcija provedena u Srebrenici u julu, kako po procijenjenom i stvarnom bezbjednosnom riziku, tako i medijskom tretmanu i angažovanim snagama. Dogodilo se 6.758 saobraćajnih nesreća, što je manje za 5,5% nego za osam mjesci 2007.godine (7.152). U saobraćajnim nesrećama poginulo je 120 lica, teže povrijeđeno 576, a lakše 1.823 lica. Broj poginulih je manji za 13 ili 10%, broj teže povrijeđenih veći za 5%, a broj lakše povrijeđenih manji za 4%. Broj nesreća samo sa materijalnom štetom (5.094) manji je za 6%. SAOBRAĆAJNE NESREĆE I POSLJEDICE r.b. I-VIII 2008 I-VIII 2007. % 1. Broj nesreća 6.758 7.152 -5,5 1.a. - sa poginulim licima 105 124 -15,3 1.b. - sa teško povrijeđenim 441 435 1,4 1.v. - sa lakše povrijeđenim 1.118 1.168 -4,3 1.g. - samo sa mat.štetom 5.094 5.425 -6,1 2 Nastradalo lica 2.518 2.573 -2,1 2.a. - poginulo 120 133 -9,8 2.b. - teško povrijeđeno 476 545 5,7 2.v. - lakše povrijeđeno 1.823 1.897 -3,9 Zbog počinjenih krivičnih djela u saobraćaju tužilaštvima je podnesen je 421 izvještaj, što je za 22% manje nego u istom periodu 2007.godine. Sudovima je podneseno 7.157 zahtjeva za pokretanje prekršajnog postupka za 10.157 prekršaja protiv 9.917 lica. Istovremeno, izdato je i 114.571 prekršajnih naloga (više za 16%). Proizilazi da je za prekršaje u saobraćaju podneseno ukupno 121.728 zahtjeva i prekršajnih naloga, a u istom periodu prošle godine 106.527 zahtjeva i prekršajnih naloga. Po oba vida je u ovoj godini zahvaćeno 124.488, a u prošloj 109.889 počinilaca prekršaja u saobraćaju. Broj zahtjeva i naloga je veći za 14%, a broj sankcionisanih lica za 13%, što ukazuje na porast represivnih mjera kod sankcionisanja prekršaja u ovoj oblasti. U porastu je i broj isključenih vozila i vozača iz saobraćaja. Zbog tehničke neispravnosti, isteka registracije i drugih razloga iz saobraćaja su isključena 6.303 vozila, što je za 7,8% više nego u istom periodu 2007.godine. Iz saobraćaja su isključena 11.323 vozača, za 11% više, od čega najvećim dijelom zbog alkoholisanosti (8.304). Ministarstvo unutrašnjih poslova RS u dosadašnjem periodu, u skladu sa definisanim prioritetima, realizovalo je poslove i zadatke iz svoje nadležnosti, sa zadovoljavajućim stepenom efikasnosti. Pri tome je zadržan povoljan nivo profesionalnosti, uz zapažene rezultate u kontinuiranoj izgradnji koncepta organizacije i rada prema prihvaćenim policijskim standardima. Ostvareni rezultati i pokazatelji o bezbjednosnoj problematici nedvosmisleno ukazuju da su pozitivni trendovi po pojedinim oblastima nastavljeni, što je i svojevrsna obaveza za rad u narednom periodu i nameće potrebu adekvatanog pristupa u smislu odgovarajućeg postavljanja, procjene mogućih bezbjednosnih kretanja i planiranja aktivnosti, što takođe mora imati značajno mjesto u definisanju prioriteta i operativnim planovima.
